Szczepienie szczeniaka to temat niezwykle ważny dla każdego psiego opiekuna. To także odwieczny dylemat pomiędzy kwarantanną szczepienną a właściwą socjalizacją malucha. Czy szczepionki są bezpieczne, jak wygląda kalendarz szczepień oraz kiedy powinnyśmy, a kiedy nie powinnyśmy szczepić naszego pupila – poniżej odpowiadamy na te i inne istotne pytania, które zadaje sobie każdy odpowiedzialny opiekun kudłatego przyjaciela!
Trochę szczepionkowej teorii
Co jest w strzykawce?
Szczepienia dzielimy na dwa rodzaje rodzaje – zasadnicze i dodatkowe. Szczepienia zasadnicze (zalecane), zapewniają ochronę przed chorobami zakaźnymi o bardzo ciężkim przebiegu oraz przed zoonozami. Do tych infekcji zaliczamy między innymi nosówkę, parwowirozę, chorobę Rubartha i wściekliznę. Szczepienia dodatkowe stosuje się natomiast, gdy wskazuje na to stopień narażenia na daną chorobę, na przykład na leptospirozę, parainfluenzę i herpeswirozę.
Jakie są plusy szczepień?
Regularnie przeprowadzane szczepienia zapewniają przede wszystkim odporność Twojemu psu na niebezpieczne, często śmiertelne choroby, ale także ochraniają przed nimi inne psy. Jak? Biorąc udział w tworzeniu tak zwanej odporności zbiorowej. Dzięki wysokiemu procentowi zabezpieczonych pupili, zapobiegamy rozprzestrzenianiu się choroby oraz chronimy inne, nieuodpornione psy przed zachorowaniem.
Kalendarz szczepień zalecany przez Światowe Stowarzyszenie Lekarzy Małych Zwierząt (WSAVA)
Szczepienie psiaka rozpoczynamy już w wieku szczenięcym. Szczepienia zasadnicze przeciwko chorobom zakaźnym zaczyna się w 6-8 tygodnia życia szczenięcia i następnie powtarza co 2-4 tygodnie aż do 16 tygodnia życia. Pomiędzy kolejnymi szczepieniami powinien zostać zachowany odpowiedni okres czasu, pozwalający na wytworzenie się odporności. Następnie szczepienia powinniśmy powtarzać także w dorosłym życiu psa. Jak to dokładnie wygląda?
- 1 szczepienie – 6-8 tydzień życia
- 2 szczepienie (2-4 tygodnie po 1 szczepieniu) – ok. 9-10 tydzień życia
- 3 szczepienie ( 2-4 tygodnie po 2 szczepieniu) – ok. 12-13 tydzień życia
- 4 szczepienie – przeciwko wściekliźnie – nie wcześniej niż po ukończeniu 12 tygodnia życia, po zakończeniu szczepień na choroby zakaźne
Odporność poszczepienna wytwarza się średnio przez okres 1-2 tygodni po danym szczepieniu. W przypadku wścieklizny mogą być to nawet 3 tygodnie. Dlatego bardzo ważne jest by odczekać zalecany czas pomiędzy kolejnymi szczepieniami. Kolejne szczepienia przypominające przeciwko chorobom zakaźnym należy wykonać rok po pierwszym szczepieniu, a później nie częściej niż co 3 lata. Na wściekliznę, zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Art. 56), należy szczepić zwierzę co roku.
W przypadku psów dorosłych i szczeniąt powyżej 16 tygodnia życia, które nigdy nie były szczepione, zaleca się podanie dwóch dawek szczepionki w odstępie 2-4 tygodni, a po odstępie kolejnych 2-4 tygodni należy zaszczepić zwierzę na wściekliznę.
Kiedy szczepić, a kiedy nie szczepić
Zanim wybierzemy się do weterynarza na szczepienie, musimy pamiętać także, że szczepieniu można poddać tylko zdrowe zwierzę. Wszelkie zaburzenia takie jak biegunka, wymioty, zapalenie ucha czy podwyższona temperatura są czynnikiem dyskwalifikującym, do czasu całkowitego wyzdrowienia. Każde szczepienie powinno być także poprzedzone badaniem klinicznym wykonanym przez lekarza weterynarii, który zdecyduje czy nasz pupil może zostać zaszczepiony.
Przed pierwszą szczepionką szczeniaka należy także odrobaczyć i odczekać około 2-3 tygodni. Dzieje się to zwykle jeszcze w hodowli, schronisku lub fundacji, jednak kiedy psiak trafi pod naszą opiekę, powinniśmy upewnić się czy zadbano o jego odrobaczenie i czy nie ma on żadnych pasożytów.
Po przywiezieniu malucha do nowego domu powinniśmy odczekać kilka dni przed wykonaniem szczepienia. Psiak może być mocno zestresowany podróżą, zmianą otoczenia czy nowymi osobami w swoim środowisku. Stres powoduje obniżenie odporności organizmu i ogranicza rozwój odpowiedzi poszczepiennej, ale jednocześnie zwiększa podatność szczenięcia na choroby zakaźne. Kiedy psiak już oswoi się z nowym otoczeniem, możemy spokojnie wybrać się do weterynarza.
Zagrożenia i komplikacje poszczepienne
Dzisiejsze szczepionki są bardzo wnikliwie kontrolowane i są niezwykle bezpieczne. Istnieje jednak niewielkie ryzyko wystąpienia niekorzystnych reakcji poszczepiennych. Tak jak po użądleniu pszczoły u części psów po szczepieniu, może dojść do reakcji alergicznej. Niepożądanymi efektami mogą być także pokrzywka, obrzęk (często okolicy głowy), wstrząs anafilaktyczny lub odczyny w miejscu iniekcji. Kilkadziesiąt minut po szczepieniu, powinnyśmy obserwować naszego podopiecznego, a w razie pojawienia się ewentualnych komplikacji niezwłocznie wrócić do lecznicy weterynaryjnej. Takie przypadki są jednak rzadkością, w większość psiaków nie ma żadnej widocznej rekacji na podaną szczepionkę.
SZCZEPIENIE SZCZENIAKA VS SOCJALIZACJA
Luka immunologiczna to taki okres w życiu szczenięcia, gdy odporność uzyskana z mlekiem matki jest na tyle niska, że może dojść do infekcji zakaźnym patogenem. Niestety, czas ten pokrywa się z niezwykle ważnym czasem w socjalizacji i habituacji psiaka i przypada mniej więcej na okres między 8 a 12 tygodniem jego życia. W tych tygodniach maluch jest najbardziej otwarty na poznawanie świata i dla jego dalszego rozwoju kluczowe jest odpowiednie zapoznanie go z otoczeniem i zapewnienie mu komfortu psychicznego, by zminimalizować możliwość wystąpienia późniejszych problemów behawioralnych. Dlatego tak bardzo ważne jest zapewnienie psu zarówno bezpieczeństwa, jak i właściwej socjalizacji. Należy to jednak robić odpowiedzialnie, by nie narazić psiaka na niebezpieczne choroby.
“Wolno” i “nie wolno” szczenięcej socjalizacji
Szczenię w czasie socjalizacji nie powinno mieć kontaktu z obcymi psami, których historii nie znamy i nie wiemy czy są zdrowe i szczepione. Należy unikać też kontaktu z butami, na których mogą znajdować się groźne patogeny. Wybiegi dla psów, lasy czy parki są znacznym niebezpieczeństwem, nawet jeżeli są puste (wirusy mogą utrzymywać się w glebie, czy na obiektach znajdujących się na wybiegu).
W tym okresie najbezpieczniej będzie wychodzić z maluchem na rękach lub w miejsca do których nie mają dostępu inne zwierzęta. Pieska w tym czasie dobrze jest zapoznać z bliskim otoczeniem – nauka chodzenia po schodach, wsiadania do i jazdy samochodem. Można ostrożnie przedstawić szczeniaka znajomym, by zsocjalizował się z obcymi osobami (pamiętajmy o umyciu rąk). Temat kontaktów z psami, należy przedyskutować z lekarką lub lekarzem weterynarii. Każdy pies inaczej się rozwija, również w różnym czasie nabywa odporność, dlatego trzeba indywidualnie spojrzeć na każdy przypadek i określić kiedy będzie najbezpieczniejszy moment, by rozpocząć psią socjalizację.
Podsumowanie
Wiedza o szczepieniach jest niezwykle ważna dla wszystkich właścicieli psiaków. Każdy powinien dołożyć wszelkich starań by dopilnować terminowego uodparniania psa na groźne choroby. Należy jednak pamiętać, że w przypadku niejasności czy wątpliwości najlepiej zwrócić się do lekarza weterynarii, który udzieli pomocy i wytłumaczy nurtujące kwestie.
Autor: Kinga Sulimowska
Bibliografia:
1. M.J. Day, M.C. Horzinek, R.D. Schultz i R.A. Squires – Zalecenia do szczepień psów i kotów opracowane przez zespół do spraw szczepień (VGG) Światowego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (WSAVA) 2016
2. prof. dr hab. Tadeusz Frymus – Aktualne zasady szczepień psów – Magazyn Weterynaryjny 2019
3. Maria Pereira, Ana Valério-Bolas, Cátia Saraiva-Marques, Graça Alexandre-Pires, Isabel Pereira da Fonseca, and Gabriela Santos-Gomes – Development of Dog Immune System: From in Uterus to Elderly – Veterinary Sciences 2019
4. Alan Hudges – Psy. Weterynaryjna Praktyka Kliniczna – Profilaktyka zdrowia na różnych etapach życia – BSAVA 2015
5. lek.wet. Mieszko Smulski, lek. wet. Martyna Wilk-Niepiekło – Szczepienia u psów – Portal Weterynaryjny
6. Stanley Coren – Tajemnice psiego umysłu – wydanie III 2019
Dowiedź się także jak skompletować wyprawkę dla Twojego szczeniaka!