BLOG Treningi

Nosework – czym jest i jak zacząć treningi?

Nosework to sport kynologiczny bazujący na detekcji zapachów i wywodzący się z pracy psów policyjnych. Zadaniem naszego pupila w noseworku nie jest jednak tropienie groźnych przestępców czy wykrywanie nielegalnych substancji, ale znalezienie ukrytej próbki zapachu cynamonu, pomarańczy oraz goździka. Sport ten wykorzystuje naturalne predyspozycje psa do węszenia i świetnie sprawdza się zarówno dla dorosłych i zdrowych psów, jak i dla szczeniąt, psich seniorów czy psów z ograniczeniami fizycznymi. W Polsce obecnie działają dwa stowarzyszenia, zajmujące się noseworkiem – pierwszym z nich, które przyniosło nosework do Polski jest Nosework Polska, a drugim jest Polska Liga Nosework. W naszej szkole pracujemy według regulaminu drugiego z tych stowarzyszeń i poniżej przedstawimy Wam jak wyglądają według niego przeszukania. Zanim jednak do tego przejdziemy, musimy powiedzieć sobie coś więcej o psim nosie!

Nosework to sport kynologiczny bazujący na detekcji zapachów i wywodzący się z pracy psów policyjnych. Zadaniem naszego pupila w noseworku nie jest jednak tropienie groźnych przestępców czy wykrywanie nielegalnych substancji, ale znalezienie ukrytej próbki zapachu cynamonu, pomarańczy oraz goździka.

Psi nos

Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że dla naszych psów węch jest najważniejszym zmysłem. Szacuje się, że psy są w stanie rozpoznać dużo więcej zapachów, niż my jesteśmy w stanie rozróżnić kolorów. Każdy zapach psiak jest w stanie odseparować od siebie, więc jak w klasycznym przykładzie – kiedy my czujemy zapach rosołu, nasz pies czuje zapach marchewki, pietruszki, cebuli i każdy inny składnik osobno. Psi nos posiada także wiele zdolności, o których ludzie mogą tylko pomarzyć. Jedną z nich jest to, że psiaki potrafią węszyć niezależnie od oddychania, dzięki czemu w trakcie wydechu w dalszym ciągu są w stanie analizować pochwycone zapachy. Psy potrafią także węszyć każdą dziurką nosa niezależnie, co pozwala im na rozpoznawanie kierunków skąd rozchodzi się zapach. Dodatkowo posiadają także tak zwany narząd lemieszowny, zwany również organem Jacobsona, który znajduje się z tyłu jamy nosowej i pozwala analizować również zapachy z jamy ustnej. To właśnie ten narząd jest odpowiedzialny między innymi za wykrywanie feromonów i rozpoznawanie różnych chorób. Więcej o zdolnościach i budowie nosa naszych psów, możecie przeczytać w naszym wpisie o tym Jak działa psi nos.

Szacuje się, że psy są w stanie rozpoznać dużo więcej zapachów, niż my jesteśmy w stanie rozróżnić kolorów. Każdy zapach psiak jest w stanie odseparować od siebie, więc jak w klasycznym przykładzie - kiedy my czujemy zapach rosołu, nasz pies czuje zapach marchewki, pietruszki, cebuli i każdy inny składnik osobno

Nosework – jako forma aktywności

Kiedy już wiemy, jak niezwykłym narzędziem jest psi nos, nie zdziwi nas to, że jego wykorzystanie jest świetnym sposobem na zapewnienie naszemu psu aktywności. Wystarczy tylko spojrzeć na przyklejony do podłoża nosy naszych psów w czasie spacerów, aby przekonać się, że węszenie jest jedną z ich ulubionych czynności. Praca węchowa jest również świetnym sposobem na stymulację głowy naszego psa oraz na zajęcie mu czasu, o czym wie każdy, kto bawił się ze swoim psem w zabawy węchowe i brainworkowe. Główną różnicą pomiędzy tymi aktywnościami jest to, że w noseworku pies szuka próbki zapachowej i jest nagradzany za jej odnalezienie, natomiast w zabawach węchowych psiak szuka ukrytych smakołyków.

Z treningów noseworku możemy czerpać jednak dużo więcej korzyści, niż samo zajęcie czasu naszemu psu. Przede wszystkim nosework buduje pewność siebie psa oraz uczy go skupienia i wyciszenia. Praca węchowa wymaga od naszego psa samodzielności, a od nas dobrej komunikacji z naszym pupilem. Osoby regularnie trenujące nosework dość szybko uczą się dobrze czytać mowę ciała swoje psiaka i dostrzegać nawet najdrobniejsze zmiany w jego zachowaniu, które świadczą o trafieniu na stożek zapachowy. Praca węchowa stymuluje psi mózg, co korzystnie wpływa na jego rozwój, a także spowalnia procesy starzenia się. Nosework bardzo dobrze sprawdza się również jako element terapii psów z rozmaitymi problemami, od nadpobudliwości po lękliwość. Psiaki, które wchodzą w tryb węszenia w czasie treningów, często zapominają o bodźcach z otoczenia, obok których normalnie nie przeszłyby obojętnie.

Nosework buduje pewność siebie psa oraz uczy go skupienia i wyciszenia. Praca węchowa wymaga od naszego psa samodzielności, a od nas dobrej komunikacji z naszym pupilem.

Próbki zapachowe

Jak już wiesz, w czasie przeszukań noseworku nasz psiak szuka trzech konkretnych zapachów – cynamonu, goździka oraz pomarańczy. Próbki zapachowe możemy przygotować na dwa sposoby. Pierwszym z nich są próbki z olejków eterycznych. Próbki te przygotowuje się poprzez naniesienie kilku kropli danego olejki na bawełniany wacik, który zamykamy w szczelnym pojemniku z przyszłym nośnikiem zapachu – czyli naszą późniejszą próbką zapachową. W ten sposób po czasie nośnik (np. bawełniany patyczek do uszu) przechodzi zapachem i możemy zacząć używać go do naszych przeszukań. Próbki te mają jednak sporo wad – przede wszystkim wymagają czasu przygotowania, ale także są mniej trwałe, a olejki mogą zawierać wspólne składniki, które pies również wyczuwa. Dlatego też drugim i znacznie prostszym sposobem są próbki naturalne – tzn. kawałek kory cynamonu, goździka oraz suszonej skórki pomarańczy. Próbki te są długotrwałe i od razu gotowe do użycia, więc kiedy zapomnimy ich podczas podróży, wystarczy wybrać się do sklepu, aby móc zrobić z naszym psem trening.

W noseworku próbki naturalne - tzn. kawałek kory cynamonu, goździka oraz suszonej skórki pomarańczy. Próbki te są długotrwałe i od razu gotowe do użycia, więc kiedy zapomnimy ich podczas podróży, wystarczy wybrać się do sklepu, aby móc zrobić z naszym psem trening.

Klasy i Kategorie

W czasie zawodów Polskiej Ligii Nosework spotkamy się z podziałem na klasy oraz kategorie. Zacznijmy od tych pierwszych, ponieważ to właśnie one mówią nam o stopniu trudności naszego przeszukania. Pierwszą klasą PLN jest klasa 0, tzw. zerówka, czyli klasa wprowadzająca do sportu. Jest ona najłatwiejszą klasą, idealną dla psów i zawodników początkujących, którzy dopiero poznają atmosferę zawodów i którzy chcą się przygotować do startu w wyższych klasach. W klasie tej nasz psiak szuka jedynie zapachu cynamonu. Klasa 0 nie jest klasą obowiązkową, a swoje starty możemy od razu rozpocząć od klasy 1, z których następnie mamy szansę awansu do klasy 2 i 3. W klasie 1 nasz psiak musi znać już dwa zapachy – cynamon i pomarańczę, a od klasy 2 dochodzi do nich goździk. Klasy te różnią się stopniem trudności i pojawiają się w nich chociażby próbki niedostępne, wielokrotne i na wysokości, a także zapachy zwodnicze i inne utrudnienia. Dodatkową klasą w PLN jest klasa senior, dla psów powyżej 8 roku życia, które z różnych powodów nie mogą startować w pozostałych klasach (chociażby ze względu na ograniczenia fizyczne).

Pierwszą kategorią są przedmioty, czyli przeszukanie rozmaitych przedmiotów ustawionych na ringu. Przedmiotem może być zarówno metalowa puszka, plastikowe pudełko, kartonik, ale także doniczka, walizka, plecak czy zabawka.

Drugim podziałem PLN są kategorie, które dzielą nasze przeszukania na 4 różne rodzaje. Pierwszą kategorią są przedmioty, czyli przeszukanie rozmaitych przedmiotów ustawionych na ringu. Przedmiotem może być zarówno metalowa puszka, plastikowe pudełko, kartonik, ale także doniczka, walizka, plecak czy zabawka. Drugą kategorią są pomieszczenia, gdzie w zależności od klasy zespół ma do przeszukania pomieszczenie, jego część lub nawet kilka pomieszczeń, w których ukryte są próbki zapachowe. Trzecią kategorią jest teren, gdzie na zewnątrz mamy wyznaczony ring w obrębie którego znajduje się nasza próbka. Czwartą i ostatnią kategorią są pojazdy, od hulajnogi, przez samochód, po traktor. W tej kategorii próbka zawsze ukryta jest w zewnętrznej części pojazdu, a nigdy w środku lub pod karoserią, tak aby przeszukanie było bezpieczne dla naszego psa.

W każdej kategorii uczestnik niezależnie może awansować do wyższej klasy, a w czasie zawodów nie musi brać udziału w przeszukaniach wszystkich kategorii. Przykładowo w czasie jednych zawodów może startować w Klasie 1 w Kategorii Przedmioty i w Klasie 3 Kategorii Pomieszczenia, a w pozostałych dwóch kategoriach może nie startować wcale. Szczegółowe różnice pomiędzy poszczególnymi klasami i kategoriami, możecie sprawdzić w Regulaminie Polskiej Ligii Nosework.

W czasie zawodów Polskiej Ligii Nosework spotkamy się z podziałem na klasy oraz kategorie. Świadczą one o stopniu trudności oraz rodzaju przeszukania.

Testy zapachowe

Zawody są świetnym sposobem na sprawdzenie swoich umiejętności. Zanim jednak będziemy mogli przystąpić do zawodów, najpierw musimy zdać Testy Zapachowe z każdego z trzech zapachów. W czasie testu zespół składający się z psa i jego przewodnika, ma do przeszukania 10 metalowych puszek i musi wskazać puszkę z naszą próbką zapachową. Na przeszukanie w czasie testów mamy aż 2 minuty czasu. Jeśli uda się nam wskazać właściwą puszkę, test zostaje zaliczony i otrzymujemy książeczkę startową z odpowiednim wpisem upoważniającą nas do startu w zawodach. Jeśli jednak nie uda się nam wskazać właściwej puszki, test nie zostaje zaliczony i możemy spróbować ponownie innym razem. Do testu z każdego zapachu podchodzimy osobno, nie musimy jednak zdawać za jednym razem testów ze wszystkich trzech zapachów. Do startów w klasie 0 wystarczy nam jedynie zdany test z zapachu cynamonu.

Treningi noseworku możemy także rozpocząć samodzielnie w domu. Pierwszym krokiem jest wprowadzenie zapachu i nauczenie naszego psa, że w ogóle opłaca się go szukać. Żeby się do tego przygotować będziemy potrzebowali kawałka kory cynamonu (wystarczy nam próbka wielkości około 1,5 x 0,5cm) oraz kilku pudełek z dziurkami.

Jak zacząć treningi nosework?

Jeśli chcemy rozpocząć swoją przygodę z noseworkiem, świetnym sposobem jest wybranie się do trenera, który nam w tym pomoże. W czasie kursu Nosework dla początkujących nauczymy się wprowadzenia zapachu oraz podstaw tego sportu, a po ukończeniu kursu będziemy gotowi do zdania Testów Zapachowych z cynamonu oraz do startu w zawodach w klasie 0. W ten sposób nie tylko uda się nam zdobyć wiedzę i umiejętności związane z noseworkiem, ale także unikniemy popełnienia ewentualnych błędów na początku nauki. Treningi noseworku możemy także rozpocząć samodzielnie w domu. Dobrym pomysłem będzie skorzystanie z Kursu online Nosework dla początkującychw ramach którego trener poprzez nagrania wideo, przeprowadzi nas przez pierwsze noseworkowe treningi – od wprowadzenia zapachy, przez przeszukania przedmiotów, pomieszczeń oraz terenu.

Jeśli jednak chcemy rozpocząć naukę na własną rękę, pierwszym krokiem będzie wprowadzenie zapachu i nauczenie naszego psa, że w ogóle opłaca się go szukać. Żeby się do tego przygotować będziemy potrzebowali kawałka kory cynamonu (wystarczy nam próbka wielkości około 1,5 x 0,5cm) oraz kilku pudełek z dziurkami. Dobrze sprawdzą się tutaj zarówno metalowe puszki, jak i zwykłe plastikowe pudełko czy nawet opakowanie po jajkach. Musimy w nich zrobić dziurki, aby ze środka mógł wydobywać się zapach. Jedno pudełko przeznaczamy na pudełko z zapachem, a pozostałe powinny zostać zupełnie czyste – trzymamy je osobno, aby nie przeszły zapachem cynamonu. Konieczne będą także smakołyki, którymi będziemy nagradzać naszego psa.

W naszej grupie na Facebooku Aktywny pies – pomysły i inspiracje na psie aktywności, dzielimy się z Wami pierwszą lekcją naszego kursu online, a w niej szczegółową instrukcję jak samodzielnie wprowadzić zapach. Lekcję tę znajdziesz w wyróżnionych tematach jako Wyzwanie nosework.

Nosework – sport dla każdego psa

Nosework to świetny sposób na spędzenie czasu z psem, który sprawdzi się jako forma aktywności w domu, a także jako urozmaicenie codziennych spacerów. Największą zaletą noseworku jest to, że do treningów nie potrzebujemy specjalnego sprzętu czy placu, a trening jesteśmy w stanie zrobić wykorzystując to co mamy pod ręką. Nosework korzystnie wpływa na naszego psa, budując jego pewność siebie, a także pozytywnie stymulując psi mózg. Świetnie sprawdzi się jako wspólna forma spędzenia czasu, ale także jako element terapii psów lękowych czy nadpobudliwych. Jest prostym i przystępnym sportem idealnym zarówno dla psów młodych i aktywnych, jak i dla starszych czy niepełnosprawnych.

Jeśli interesujesz się noseworkiem i chcesz dowiedzieć się więcej na jego temat, zapraszamy Cię do obejrzenia naszego Webinaru – Nosework dla początkujących, który wprowadzi Cię w świat noseworku!